پلاستیک یکی از محصولات دست‌ساز بشر است که در بهبود شرایط زندگی کمک شایان توجهی به ما کرده است؛ اما این اختراع مهم و مفید باعث ایجاد دردسرهای بزرگی نیز شده است که از مهمترین آنها می‌توان به تولید بیش از اندازه و عدم وجود امکانات کافی برای بازیافت اشاره کرد. همه می‌دانیم که این روزها زندگی بدون پلاستیک تقریبا غیر ممکن است و در بسیاری از وسایل ما از این ماده استفاده کرده‌اند اما بی‌تردید اگر روند استفاده از پلاستیک همین‌طور ادامه داشته باشد و تدبیری برای بهبود اوضاع نیندیشیم به زودی با مشکلات بسیار بزرگتری روبه‌رو خواهیم شد. در ادامه حقایقی را درباره‌ی پلاستیک با هم مرور می‌کنیم که از شنیدنشان شوکه خواهید شد. امیدواریم به زودی شاهد برنامه‌ریزی‌های اساسی برای جلوگیری از معضلات حاصل از وجود پلاستیک باشیم.
چقدر پلاستیک در اقیانوس ها وجود دارد؟
عمق فاجعه را زمانی لمس خواهید کرد که بدانید در حال حاضر بیش از 5 تریلیون تکه پلاستیک در اقیانوس‌ها شناور هستند و روزبه‌روز برشمارشان افزوده می‌شود. متاسفانه بسیاری از زباله‌ها در نهایت به دریاها و اقیانوس‌ها ریخته می‌شوند اما این کار نه‌تنها زباله‌ها را از بین نمی‌برد بلکه آب و هوا را نیز آلوده کرده و زندگی آبزیان را به مخاطره می‌اندازد.
چه اندازه پلاستیک در سواحل تل انبار شده است؟
در سراسر جهان 73 درصد از سواحل انباشته از پلاستیک هستند. بیشترین اشیای پلاستیکی موجود در سواحل جعبه‌های سیگار، بطری، ظروف غذا و کیسه‌های حمل مواد غذایی بر شمرده شده‌اند. قطعا اگر مصرف پلاستیک به همین صورت ادامه داشته باشد به زودی هیچ ساحلی در دنیا عاری از این ماده‌ی مضر نخواهد بود.
چقدر پلاستیک در دنیا تولید می شود؟
یکی از مهمترین مشکلات در زمینه‌ی ازدیاد بیش از اندازه‌ی این ماده، تولید سرسام‌آور آن است. با وجود این که مسئولان کشورهای گوناگون می‌دانند که وجود پلاستیک تا چه اندازه برای محیط زیست زیان‌بار است اما آمارها نشان می‌دهند که مقدار تولید پلاستیک در دنیا روبه رشد است. در سال 1950 حدود 2.5 میلیون تُن پلاستیک تولید شد و این عدد در سال 1993 به 162 میلیون تن رسید و بر اساس آخرین آمار که مربوط به سال 2015 است در آن سال 448 میلیون تن پلاستیک تولید شد. حال تصور کنید که این عدد در سال 2020 چقدر خواهد شد.
آیا پلاستیک، غذای جدید پرندگان خواهد بود؟
از جمله فاجعه‌بارترین خطرات وجود پلاستیک رها شده در محیط زیست، زیان رساندن به جانوران است. بسیاری از پرندگان و به‌خصوص پرنده‌هایی که بیشتر در کنار سواحل زندگی می‌کنند با مشکل ازدیاد پلاستیک در محیط زندگیشان روبه‌رو هستند. پیش‌بینی شده که تا سال 2050 پلاستیک بخشی اصلی خوراک پرنده‌ها را تشکیل خواهد داد.
چه مقدار پلاستیک در دنیا وجود دارد؟
برای برنامهریزی دقیق‌تر برای جلوگیری از به‌وجود آمدن فاجعه‌های بیشتر، لازم است آمار دقیقی از میزان وجود پلاستیک‌ها در دنیا داشته باشیم. آنچه آمارها نشان می‌دهند در سال 2015 از میان همه‌ی پلاستیک‌های موجود در دنیا تنها 9 درصدشان بازیافت و 12 درصدشان سوزانده شده بودند و 79 درصد در محیط زیست رها گردیده یا در زمین دفن شدند. اگر با دقت بیشتری به این ارقام توجه کنید، متوجه خواهید شد که معضل وجود زباله در طبیعت تا چه اندازه جدی و هولناک است.
مقدار فروش پلاستیک در جهان چقدر است؟
شاید باورتان نشود اما میزان تولید و فروش پلاستیک از آنچه تصورش را می‌کنید، بیشتر است. طبق آخرین آمارها در هر دقیقه حدود 1 میلیون پلاستیک به فروش می‌رسد؛ این عدد نشان می‌دهد که شما حتی اگر یک وسیله یا کیسه‌ی پلاستیکی کمتر خریداری کنید، چقدر از میزان تولید و فروش این ماده‌ی خطرناک کاسته خواهد شد و هر فرد تا چه مقدار می‌تواند در بهبود وضعیت کره‌ی زمین و حفظ محیط زیست نقش آفرینی کند.
پلاستیک ها تا کی در محیط باقی خواهند ماند؟
همه می‌دانیم که پلاستیک‌ها تا سال‌ها در محیط باقی خواهند ماند و خیلی دیر از بین می‌روند. آیا میزان دقیق عمر پلاستیک‌ها را می دانید؟ این زمان طولانی چقدر است؟ تحقیقات نشان می‌دهند که به صورت میانگین طول عمر یک قطعه‌ی پلاستیکی از 450 سال تا ابد است! به عبارت دیگر اگر پلاستیک تولید و فروش کنونی‌اش را ادامه بدهد ما برای آیندگانمان کره‌ای پلاستیکی باقی خواهیم گذاشت.
پلاستیک در چه جاهایی بیشتر استفاده می شود؟
برای جلوگیری از افزایش میزان این ماده در کره‌ی زمین باید بدانیم که پلاستیک در چه صنعتی بیشتر استفاده می‌شود. ما برای بسته‌بندی بیش از سایر موارد پلاستیک به کار می‌بریم، متاسفانه بسیاری از پلاستیک‌هایی که در این زمینه مصرف می‌شوند هیچگاه بازیافت نخواهند شد و این موضوع در کشورهای جهان سوم قابل لمس‌تر است.
پلاستیک چه آسیبی به حیوانات می رساند؟
شاید بتوان به اندازه‌ی کتابی قطور در رابطه با آسیب‌های پلاستیک به حیوانات سخن گفت به همین خاطر این موضوع را به صورت خلاصه بیان می‌کنیم. از حائز اهمیت‌ترین مشکلاتی که پلاستیک برای حیوانات و پرنده‌ها ایجاد می‌کند، به دام افتادن آنها در زباله‌های پلاستیکی‌ست. این موضوع می‌تواند به مرگ یا نقص عضو آنها منتهی شود. همین حالا نیز 70 درصد جانورانی که در مناطق ساحلی زندگی می‌کنند با معضل پلاستیک مواجه هستند و یا به عنوان غذا آن را مصرف کرده‌اند و یا در اشیای پلاستیکی اسیر شده‌اند.
چندبار از پلاستیک ها استفاده می شود؟
قاعدتا بسیاری از وسایل پلاستیکی قابلیت چندبار مصرف دارند اما شاهدیم که در حال حاضر از 40 درصد پلاستیک‌ها، تنها یکبار استفاده می‌شود و انسان‌ها بدون تامل و حتی یک ثانیه درنگ پلاستیک‌ها را به زباله تبدیل می‌کنند. موضوع ازدیاد زباله در محیط زیست بسیار فاجعه‌بار است و باید همه با هم و با قدمهای هرچند کوچک در این راستا تلاش کنیم